RCM چیست ؟ – نت مبتنی بر قابلیت اطمینان

RCM چیست ؟ –  مبتنی بر قابلیت اطمینان

RCM مخفف عبارت Reliability Centered Maintenance به معنی نت مبتنی بر قابلیت اطمینان یا نت قابلیت اطمینانی می باشد.

 {بروزرسانی ۲۰۱۹}

نگرش RCM فرآیندی برای تعیین موثرترین رویکرد ” نت  می‌باشد و شامل شناسایی اقداماتی است که در صورت انجام، احتمال وقوع شکست را کاهش خواهد داد و باعث موثرترین هزینه می‌شود. فلسفه RCM ، به کارگیری نت پیشگیرانه، نت پیشگویانه و بازرسی (PT&I )، تعمیرات اضطراری ( نت انفعالی) و فنون نت پیش‌دستانه به صورت یکپارچه برای افزایش احتمالی که یک ماشین یا یک تجهیز بیشتر از دوره عمر طراحی شده با حداقل فعالیت‌های نگهداری و تعمیرات با قابلیت اطمینان و قابلیت دسترسی لازم در پائین ترین هزینه کار کند می‌باشد.

نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان یکی از روش‌های جدید نگهداری و تعمیرات است که در دهه‌ی اخیر به سرعت رشد کرده است. این تکنیک نت بر بهینه‌سازی اصلی‌ترین و مهم‌ترین فرایندهای دخیل در نت از روش‌های کاری و دستورالعمل‌ها گرفته تا سیستم ‌های دیگر نت نظیر انبار و خرید معطوف می‌شود. به عبارتی دیگر تمرکز بر ارزیابی و تحلیل ریسک برای تعیین فعالیت لازم در نت (جنبه‌های زیست‌محیطی، جنبه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی)، وظیفه‌ی نت مبتنی بر قابلیت اطمینان است. نت مبتنی بر قابلیت اطمینان ارزشی بسیار فراتر از مدیریت نگهداری و تعمیرات برای سازمان‌ها دارد. بدون وجود نت مبتنی بر قابلیت اطمینان، قابلیت اطمینان نت و بهره‌برداری کاهش پیدا می‌کند.

امروزه استفاده از نظام نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان ( RCM )، یکی از مهم‌ترین و موثرترین رویکردهای نگهداری و تعمیرات در صنایع: هواپیمایی، هسته‌ای، دفاعی، نفت و پتروشیمی، حمل و نقل ریلی، فولاد و …. می‌باشد.

فلسفه RCM ، به کارگیری نگهداری پیشگیرانه، نگهداری پیشگویانه و بازرسی (PT&I )، تعمیرات اضطراری و فنون نگهداری پیش‌دستانه به صورت یکپارچه برای افزایش احتمالی که یک ماشین یا یک تجهیز بیشتر از دوره عمر طراحی شده با حداقل فعالیت‌های نگهداری با قابلیت اطمینان و قابلیت دسترسی لازم در پائین ترین هزینه کار کند می‌باشد.

 RCMفرآیندی است که:

• اولا معین می کند چه کاری می بایست برای تداوم عمر هر گونه سرمایه فیزیکی انجام شود.
• ثانیا انتظاراتی را که کاربران از تجهیزات دارند ،ضمانت و عملی نماید.

جان موبری (John Moubray) در مقدمه کتاب Reliability Centered Maintenance که یکی از مراجع مهم در این موضوع به حساب می آید، RCM را چنین تعریف می کند: 
فرآیندی که بکار می رود تا تعیین شود انجام چه فعالیتهایی برای نگهداشتن دارایی های فیزیکی در سطح مشخصی از کارآیی (مطابق با نظر استفاده کنندگان از آن ها) و حفظ کارکرد (function) آن ها ضرورت دارد.”

در واقع RCM یک روش مهندسی برای تعیین برنامه های نت ( 

نگهداری تعمیرات ) در سطح یک سازمان است که قابلیت اطمینان را به عنوان مفهومی کلیدی لحاظ می نماید. یکی دیگر از ویژگی های اصلی این روش، رویکرد کارکرد محور (function based) آن است. یعنی فرآیند آنالیز پس از تعیین محدوده کاری، از تعریف و مشخص کردن کارکردهای هر یک از سیستم ها و تجهیزات مشمول در برنامه آغاز می شود.

اولین پرسشی که باید پاسخ دقیقی برای آن حاصل شود، این است:

۱.کارکردها و استانداردهای کارآیی هر یک از دارایی های فیزیکی با توجه به زمینه فعلی استفاده از آنها چیست؟
 
علت تأکید بر این موضوع با توجه به تعریفی که از RCM ارائه شد کاملاً مشخص است. در واقع هدف اصلی از انجام آنالیز RCM به دست آوردن برنامه تعمیراتی جامعی است که منجر به تداوم کارکرد دارایی های فیزکی شود و این به معنی داشتن یک استراتژی مؤثر برای مدیریت و کنترل خرابی ها و علل ریشه ای آنهاست. بدیهی است برای نیل به چنین هدفی ابتدا می بایست کارکردهای سیستمها و تجهیزات مختلف تعیین گردند.
 
در ادامه و با یک روال منطقی، پنج سوال دیگر مطرح می شوند:
 
۲.  حالت های محتمل که عدم توانایی دارایی های فیزیکی برای انجام کارکرد خود را در پی دارد، کدامند؟ (حالت ها یا پتانسیل های خرابی)
۳.  علت رخ دادن هر کدام از حالتهای خرابی فوق چیست؟
۴.  هر یک از این حالتهای خرابی اگر رخ دهند، چه نشانه ای از خود بروز خواهند داد؟
۵.  اهمیت هر یک از حالتهای خرابی فوق چقدر است؟
۶.  اگر هیچ روش پیشگیرانه ای برای کنترل و مدیریت هر کدام از حالتهای خرابی فوق وجود نداشته باشد، چه پیامدی خواهد داشت؟
 
 پاسخهایی که به این سؤالات داده می شود، ورودی های مرحله مهمی از آنالیز RCM را فراهم می کند که طی آن، حالتهای خرابی بر حسب اهمیت و پیامد وقوع، دسته بندی شده و نهایتاً طبق الگوی تصمیم گیری RCM، اقدام تعمیراتی مشخصی به هر کدام اختصاص داده می شود.

http://cmms.saynasystem.com/rcm-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/